Më 16 janar 1929, në qytetin e Plavës, lindi një nga figurat më të ndritura të arsimit shqiptar në ish-Jugosllavi – Akademik Prof. Dr. Jashar Rexhepagiqi. Me një karrierë të jashtëzakonshme në fushën e arsimit, shkencës dhe jetës akademike, ai mbetet një ndër themeluesit e mendimit pedagogjik modern shqiptar.
Shkollimin fillor e kreu në vendlindje, gjimnazin në Beran dhe më pas në Pejë. Studimet universitare i përfundoi në Fakultetin Filozofik të Zagrebit, në grupin e lëndëve pedagogjike, ku diplomoi në vitin 1953. Gradën doktor shkence e mori në vitin 1965, me temën “Zhvillimi i shkollave dhe i arsimit të shqiptarëve në territorin e Jugosllavisë së sotme deri në vitin 1918”.
Gjatë karrierës së tij të pasur, Prof. Rexhepagiqi ushtroi funksione të shumta: profesor në shkollat normale të Prizrenit dhe Prishtinës, drejtor i Shkollës Normale në Prishtinë, këshilltar pedagogjik i lartë, profesor i Shkollës së Lartë Pedagogjike dhe më pas profesor i rregullt në Fakultetin Filozofik të Prishtinës deri në vitin 1990.
Me themelimin e Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës (ASHAK), ai u bë anëtar i rregullt, duke shërbyer edhe si sekretar i Përgjithshëm, nënkryetar dhe redaktor i disa botimeve të rëndësishme shkencore. Ndër të tjera, ishte bashkëpunëtor në mbi njëzet revista profesionale dhe shkencore brenda dhe jashtë vendit, si dhe pjesëmarrës aktiv në konferenca ndërkombëtare në qytete si Praga, Moskë, Ankara, Teheran, Sarajeva, Tiranë e të tjera.
Kontributi i tij nuk ndalet vetëm në fushën e arsimit. Ai është autor i mbi 20 librave dhe mbi 360 punimeve shkencore në pedagogji, histori të arsimit, didaktikë, metodologji kërkimore, por edhe poezi e kritikë letrare.
Gjatë jetës së tij, ai u nderua me disa nga çmimet më të larta të kohës, si:
- Shpërblimi i Dhjetorit i KSA të Kosovës për punë shkencore dhe rezultate në pedagogji (1972),
- Urdhri i Punës me Kurorë të Artë (1980),
- Urdhri i Republikës me Kurorë të Argjendtë (1988).
Me largimin nga jeta më 2012, Akademik Jashar Rexhepagiqi la pas një trashëgimi të pamatshme shkencore, kulturore dhe kombëtare. Ai mbetet një emër i pavdekshëm në historinë e arsimit shqiptar.
/Plava e Gucia Sot