Të hënën më 17 qershor 2019 në ambientet e Institutit Albanologjik në Prishtinë fillon punimet Konferenca Ndërkombëtare “Java e Albanologjisë”.
Në ora 10 është e paraparë hapja solemne dhe Seanca plenare e edicionit të 10-të jubilar të këtij tubimi shkencor si dhe përurimi i botimeve të botuara nga Instituti Albanologjik gjatë vitit 2018 ndërsa pas kësaj Konferenca do të vazhdojë punimet ne seanca të ndara nga fusha e gjuhësisë, letërsisë, folklorit, etnologjisë dhe historisë e arkeologjisë.
Sipas programit do te paraqiten 96 kumtesa të mbi 100 autorëve e koautorëve dhe do të zhvillohen diskutime lidhur me këto kumtesa.
Konferenca do të përfundon në pasditen e 19 qershorit.
/Plava e Gucia Sot
Instituti Albanologjik – Prishtinë
Institute of Albanology – Prishtina
JAVA E ALBANOLOGJISË
10/2019
Prishtinë, 17-19 qershor 2019
Prishtina, Jun 17-19 2019
Këshilli Organizues / Organizing Committee
Prof. dr. Hysen Matoshi
Prof. dr. Lulëzim Lajçi
Prof. dr. Qemal Murati
Prof. dr. Leontina Gega – Musa
Prof. asoc. dr. Bashkim Lajçi
Prof. dr. Fadil Grajçevci
Prof. dr. Memli Krasniqi
PROGRAMI
17 qershor, e hënë, në orën 10.00
SEANCA PLENARE
(Salla e katit II )
D r e j t o j n ë s e a n c ë n :
Hysen Matoshi, Leontina Gega – Musa, Lulëzim Lajçi
Fjala e hapjes: Hysen Matoshi
Lulëzim Lajçi : Përurimi i veprave të IAP-it të botuara
më 2018
Pushim
3
17 qershor, e hënë, në orën 11.00
SESIONI I (Salla e katit II)
Seanca e parë: G J U H Ë S I
PROBLEME TË SHQIPES STANDARDE
NË KOMUNIKIMIN E SHKRUAR
DHE TË FOLUR SOT
Drejtojnë seancën1
:
Qemal Murati, Emil Lafe, Valter Memisha
1. Qemal Murati: Për parregullsitë gjuhësore dhe respektin
për normën e gjuhës standarde
2. Anila Çepani – Emil Lafe: Rreth emrave me prapashtesën e
përbërë -shmëri në shqipen e sotme
3. Shefkije Isamaj: Gjuha, standarde, dialektet dhe të folmet
mjedisore
4. Rami Memushaj: Roli i televizionit në edukimin gjuhësor
të shikuesve: çfarë ndreq dhe çfarë dëmton?
5. Valter Memisha: Leksikografia dialektore dhe komunikimi
i sotshëm gjuhësor (Rreth vlerave të Fjalorit të fjalëve dhe të
shprehjeve të Kosovës të Q. Muratit)
6. Artur Lama: Rreth disa vlerave leksiko-kulturore të Fjalorit
të fjalëve dhe shprehjeve të Kosovës (2018)
7. Kujtim Kapllani: Prurjet madhore të krijimtarisë së prof.
A. Kostallarit për gjuhën standarde
8. Idriz Metani: Norma leksikore tek emërtimet e njerëzve
sipas dukës dhe cilësive trupore
9. Zeqirija Ibrahimi: Problemet e përdorimit zyrtar të shqipes
standarde në Maqedoni
10. Berton Sulejmani: Shqipja standarde në mbishkrimet dhe
në regjistrat e klasave të arsimit parauniversitar të qytetit të
Shkupit
11. Majlinda Bushaj: Probleme të gjuhës standarde në komunikimin e shkruar
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.00 deri 16.00
1 Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
4
17 qershor, e hënë, në orën 16.00
SESIONI I (Salla e katit II)
Seanca e dytë: G J U H Ë S I
PROBLEME TË SHQIPES STANDARDE
NË KOMUNIKIMIN E SHKRUAR
DHE TË FOLUR SOT
Drejtojnë seancën2
:
Shefkije Islamaj, Berton Sulejmani, Naim Berisha
1. Ragip Mulaku: Rreth përdorimit të gabuar të disa trajtave
foljore
2. Viktor Bakillari: Deontologjia në titujt e librave dhe gjuha
televizive
3. Jolanda Lila: Kultura e gjuhës në portalet informative
shqiptare
4. Naim Berisha: Kontributi i Idriz Ajetit për standardizimin
e gjuhës shqipe
5. Anila Shorri: Rreth normës morfologjike tek klasat e foljeve
6. Fridrik Dulaj: Kahe dhe dukuri të shqipes standarde në
komunikimin e sotëm
7. Shkëlqim Millaku: Gjuha dhe shpërdorimi i saj në
komunikimet sociale
8. Xhafer Beqiraj: Shqipja standarde dhe kultura gjuhësore e
folësve sot
9. Abdurrahim Maxhuni: Shqipja standarde në gjuhën e
moderatorëve televizivë
10. Sejdi Gashi: Gjuha e politikanëve të Kosovës (në theks të
veçantë gjuha e deputetëve).
Diskutime
2 Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
5
17 qershor, e hënë, në orën 11.00
SESIONI II (Salla e katit III)
Seanca e parë: FOLKLOR
FESTIVALET FOLKLORIKE, FOLKLORI,
FOLKLORIZMI DHE AUDIENCA
Drejtojnë seancën3
:
Arbnora Dushi, Agron Xhagolli, Irena Gjoni
1. Leontina Gega-Musa: Nga ngjarjet kulturore deri te festivalet folklorike
2. Arsim Canolli: Festivali, tradita dhe identiteti: kundrim
etnografik
3. Zeqirja Neziri: Festivalet dhe televizioni
4. Izaim Murtezani: Inskenimi i praktikave rituale të dasmës
tradicionale (Sipas disa shembujve të manifestimit “Takimet e Rekës së Epërme” – Rimnicë – 2018)
5. Visar Munishi: Për festivalet tipologjike të folklorit muzikor në Kosovë
6. Armanda Hysa: Mbi një rikonceptualizim të Festivaleve
Folklorike në ditët e sotme
7. Saimir Skënduli: Festivalet Folklorike si pasuri e Kulturës
Kombëtare dhe vlerë e evidentimit të Trashëgimisë Jomateriale
8. Edmond Buharaja: Ekspozimi i tingullit etnik
9. Vlorë Fetaj-Berisha: Rituali i vdekjes në festivalet folklorike
10. Edlira Birko: Festivalet folklorike, televizioni publik dhe
audienca televizive
Diskutime
Pushimi drekës nga ora 14.00 deri 16.00
3
Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
6
17 qershor, e hënë, në orën 16.00
SESIONI II (Salla e katit III)
Seanca e dytë: FOLKLOR
FESTIVALET FOLKLORIKE, FOLKLORI,
FOLKLORIZMI DHE AUDIENCA
Drejtojnë seancën4
:
Arsim Canolli, Izaim Murtezani, Armanda Hysa
1. Agron Xhagolli: Rreth folklorit dhe folklorizmit (Përbashkësi në vazhdimësi)
2. Fitim Caushi: Festrivali i Gllogovcit – Drenasit, përcjellës
i vlerave etnike, historike dhe artistike ardhur prej shekujsh
3. Nevrije Ismaili: Vazhdimësi folklorike (Ansambli i Këngëve e Valleve “Kemal Azizi”)
4. Irena Gjoni: “Iso-polifonia popullore shqiptare”, Mbrojtur nga UNESCO, si shprehje e ruajtjes së identitetit etnik
5. Behar Arllati: Rëndësia e prezantimit të identitetit
kombëtar nga grupet shqiptare nga Kosova në Festivalin
Ndërkombëtar Folklorik të Zagrebit (IFF)
6. Jonida Çunga Sela: Paraqitja e riteve kalendarike në
festivale
7. Edibe Selimi-Osmani: Ceremoni rituale dhe përdorimi i
veglave idiofone
8. Arjana Seiti: Festivalet Folklorike Kombëtare gjatë periudhës së komunizmit dhe tranzicionit në Shqipëri –
Përgatitja e festivalit pa kërkim në terren
9. Albin Sadiku: Roli dhe rëndësia e festivaleve folklorike
shqiptare për shpalosjen dhe shfaqjen e folklorit muzikor
10. Arbnora Dushi: Festivali ndërkombëtar i folklorit lituanez, një praktikë autentike e organizimit të festivaleve të
folklorit në Evropë
Diskutime
4
Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
7
18 qershor, e martë, në orën 10.00
SESIONI III (Salla e katit II)
Seanca e parë: LETËRSI
TREGIMI NË LETËRSINË SHQIPE
Drejtojnë seancën5
:
Arben Hoxha, Virion Graçi, Meliza Krasniqi
1. Arben Hoxha: Paradoksaliteti si imazh në zhanrin e
tregimit
2. Hysen Matoshi: Tregimi në faqet e “Kalendarit kombiar”
3. Kristaq Jorgo: Njolla të bardha në traditën e tregimit
shqip
4. Gëzim Aliu: Doda e Nushi: Pafuqia intelektuale e dy karaktereve
5. Meliza Krasniqi: Tregimi shqip në vitet ’30 të shekullit
XX
6. Virion Graçi: Paradigma të fatit njerëzor në prozën e
shkurtër të Ramis Gjinit
7. Rovena Vata: Tregimi shqip dhe formacionet stilistike
në veprën “Hi dhe Shpuzë” të Mithat Frashërit
8. Manjola Brahaj: Narracioni i mosngjarjeve në tregimet
e Primo Shllakut
9. Sherif Selimi: Elemente të realizmit magjik në tregimin
shqip në Maqedoninë e Veriut
10. Arlind Farizi: Modernia në tregimet e Kim Mehmetit
Diskutime
Pushimi drekës nga ora 14.00 deri 16.00
5
Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
8
18 qershor, e martë, në orën 16.00
SESIONI III (Salla e katit II)
Seanca e dytë: LETËRSI
TREGIMI NË LETËRSINË SHQIPE
Drejtojnë seancën6
:
Gëzim Aliu, Rozina Kostani, Afrim Rexhepi
1. Sali Bytyçi: Tregimi i sirtarëve (Robert Prifti)
2. Donika Dabishevci: Format e ndërmjetme të shkrimit
– proza poetike
3. Fadil Grajçevci: Tregimi në revistën letrare “Jeta e re”
(1949 – 1959)
4. Agron Gashi: Tregimi shqip i shekujve XX dhe XXI
5. Adil Olluri: Tregimet e Arif Demollit
6. Rozina Kostani: Tregimi në teatër – dramatizimi i
tregimit (Ernest Koliqi: “Pasqyrë e vjetër shkodrane”)
7. Afrim Rexhepi: Tregimi shqip në Maqedoninë e Veriut
8. Ermelinda Kashah: Mendime për librin me tregime
“Gjunjët” të shkrimtarit Sali Bytyçi
9. Xhevahire Millaku: Narracioni në novelën “Përçmimi”
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.00 deri 16:00
6
Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
9
18 qershor, e martë, në orën 10.00
SESIONI IV (Salla e katit III)
Seanca e parë: ETNOLOGJI
LUFTA, KONFLIKTET DHE KULTURA
NË KOSOVË – VËSHTIRME ETNOLOGJIKE
Drejtojnë seancën7
:
Bashkim Lajçi, Zanita Halimi, Shemsi Krasniqi
1. Nebi Bardhoshi: Gurt’ e kufinit: Të jetuarit në situata
liminale
2. Bashkim Lajçi: Ndryshimet në dasmën tradicionale
shqiptare në Kosovë pas vitit 1999
3. Zanita Halimi: “Authoctonus” nga një inovacion personal në një identifikim kombëtar
4. Nexhat Çoçaj: Mbijetesa e Shqiptarëve të Kosovës gjatë
luftës në brezin kufitar Kosovë -Shqipëri përmes kujtesës
kolektive dhe fotografive
Pauzë 11: 30 – 11: 50
5. Bukurije Mustafa: Një martesë ndryshe – nga diskursi
rrëfyes i kujtimeve dhe shkrimeve për martesën në rrethana lufte
6. Durim Abdullahu: Diskursi për luftën e Kosovës në
dokumentarët televizivë në Kosovë
7. Afet Jashari: Refugjatët Kosovës në Maqedoni
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.00 deri 16.00
7
Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
10
18 qershor, e martë, në orën 16.00
SESIONI IV (Salla e katit III)
Seanca e dytë: ETNOLOGJI
LUFTA, KONFLIKTET DHE KULTURA
NË KOSOVË – VËSHTIRME ETNOLOGJIKE
Drejtojnë seancën8
:
Nebi Bardhoshi, Bukurije Mustafa, Valon Shkodra
1. Shemsi Krasniqi dhe Artan Krasniqi: 20 vjet pas
eksodit të vitit 1999: kujtesa për atëherë, vlerësimi për
sot
2. Lumnije Kadriu: Paslufta dhe migrimi i kthimit në Kosovë
3. Arber Jashari: Lavjerrësi i jetërave tona: Një qasje personale mbi luftën e Kosovës
4. Rini Useini: Marrëdhëniet e reja shoqërore ndërshqiptare pas eksodit të vitit 1999
Pauzë 17:30 -17:50
5. Valon Shkodra: Reprezentimi muzeal i Kosovës pas
luftës së vitit 1999
6. Bubulina Syla: Muzika dhe roli i saj gjatë viteve 1998
dhe 1999 në Kosovë
7. Dafina Morina dhe Alisa Gojani-Berisha: Kujtesa
kolektive dhe konsultimi i saj në Kosovën e pasluftës
përmes artit vizual – Qytetet e Paqes
Diskutime
8
Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
11
19 qershor, e mërkurë, në orën 10.00
SESIONI V (Salla e katit II)
Seanca e parë: HISTORI
PROBLEMATIKA E GJEOGRAFISË HISTORIKE
NË HAPËSIRAT ALBANOFONE
Drejtojnë seancën9
:
Naser Ferri, Pëllumb Xhufi, Memli Krasniqi
1. Naser Ferri: Rajoni i Pejës së sotme para pushtimit dhe
në kuadër të Perandorisë Romake.
2. Pellumb Xhufi: Të dhëna të reja mbi proceset e asimilimit etnik e të rrudhjes hapësinore të popullit shqiptar
3. Shafi Gashi: Kultura e periudhës së bronzit të vonë dhe
hekurit të hershëm në Kosovë
4. Arianit Buqinca: Dardanium-i: Toponim apo Etnonim?
5. Klodian Gjoni: Kaonia dhe vendbanimet e saj më të
rëndësishme: Buthroti e Foinike, në përshkrimet e autorëve antikë
6. Zana Hoxha: Shtirja gjeografike e monumenteve të krishterimit të hershëm në territorin e Kosovë
Diskutime
Pauzë (11.30-12.00)
9
Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
12
19 qershor, e mërkurë, në orën 12.00
SESIONI V (Salla e katit II)
Seanca e dytë: HISTORI
PROBLEMATIKA E GJEOGRAFISË HISTORIKE
NË HAPËSIRAT ALBANOFONE
Drejtojnë seancën10
:
Marenglen Verli, Lulëzim Lajçi, Qerim Dalipi
1. Lulëzim Lajçi: Ubifikimi i fushëbetejave në Luftën e
Dytë të Kosovës (1448)
2. Marenglen Verli: Situata demografike, etnike, fetare
dhe ekonomike në Kosovë, në vitet e Lidhjes Shqiptare
të Prizrenit
3. Ardian Muhaj: Mbi zanafillën dhe domethënien gjuhësore e historike të emërtimit Dukagjin
4. Qerim Dalipi: Ndarja administrative-territoriale e trojeve lindore dhe verilindore shqiptare nën sundimin
osman( shek. XV-XVI)
5. Evalda Paci: Çështje të receptimit të elementeve të
gjeografisë kishtare në një traditë studimesh dhe botimesh albanologjike
6. Bedri Muhadri: Vendndodhja e Betejës së Kosovës e
vitit 1389
7. Edmond Malaj: Kontributi i Konstantin Jireçekut për
gjeografinë historike të trojeve shqiptare kryesisht gjatë
Mesjetës
Pushimi i drekës nga ora 14:00 deri 16:00
10 Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
13
19 qershor, e mërkurë, në orën 16.00
SESIONI V (Salla e katit II)
Seanca e tretë: HISTORI
“PROBLEMATIKA E GJEOGRAFISË HISTORIKE
NË HAPËSIRAT ALBANOFONE”
Drejtojnë seancën11
:
Nuridin Ahmeti, Anton Pançev, Ardian Muhaj
1. Memli Krasniqi: Shpërputhja ndërmjet hartave historike dhe të dhënave arkivore
2. Nuridin Ahmeti: Notë proteste e parisë fetare të Shkodrës dërguar Konferencës së Paqes në Paris më 1919.
3. Anton Pançev: Operacioni i Kosovës i ushtrisë bullgare
në vitin 1915 dhe pjesëmarrja e shqiptarëve
4. Ylber Hysa, Refleksioni bizantin në historinë gjeografike
të Kosovës
5. Sadik Mehmeti: Struktura etnike dhe konfesionale e
popullsisë në Vilajetin e Kosovës: probleme dhe statistika
6. Nail Draga: Hapësira etnogjeografike shqiptare në harta
të shek. XIX
7. Blerina Kuqi: Krijimi i “Shqipërisë së Madhe” dhe administrata fetare në të, gjatë pushtimit Italian
8. Jorina Verli: Shqiptarët në trevat shqiptare veri-lindore
nën pushtimin bullgar të vitit 1941
9. Miftar Kurti: Veprimtaria e UÇK-SË në ZOSH sipas
shtypit të kohës (1998-1999)
Diskutime
Fjala e mbylljes
11 Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min.
Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
14
19 qershor, e mërkurë, në orën 18.00
Mbyllja e punimeve të Konferencës Shkencore
JAVA E ALBANOLOGJISË 10 (Salla e katit II)
Drejtojnë seancën:
Hysen Matoshi,Lulëzim Lajçi
Fjala përmbyllëse: Lulëzim Lajçi