Nënshkrimi i marrëveshjës me Kishën Ortodokse Serbe nga ana Qeverisë së Mali të Zi nxiti nënshkrimin e mocionit të votëbesimit nga 36 deputetë, çështje e cila do të trajtohet ne mbledhjen e parlamentit me 19 gusht, por në sajë të rrethanave të kriuara janë të gjitha gjasat që kjo qeveri të vazhdojë me ndonjë formatizim tjetër, ndërsa me e udhës ka qenë të kërkohet shpërndarja e kuvendit dhe të shkohet në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të cilat sipas të gjitha gjasave do të mbahen deri në fund të vitit
Nail Draga
Pas miratimit të marrëveshjes me 8 korrik në mes Qeverisë së Malit të Zi me Kishën Ortodokse Serbe(KOS), në sajë të kritikave nga ana e subjekteve politike malazeze dhe shoqëria civile opinioni me të drejtë ka pritur që kjo marrëveshjeje do të pësoj ndryshime tekstuale, që do të ishte e pranueshme për oponentët e saj. Por një tentim i tillë ishte i kotë, sepse me 3 gusht në vila Gorica në Podgoricë pa praninë e mediave u nënshkru marrëveshje nga kryeministri i Malit të Zi, D.Abazoviqi dhe partiarkut Porfirije nga KOS.
Një veprim i tillë ka irituar opinion promalazias, duke e vlerësuar ate si sulm ndaj shtetit dhe pavarësisë së Malit të Zi, ndërsa e kundërta ishte të opinioni proserb, duke qënë lajmi i ditës jo vetëm në vend por edhe në regjion.
Në sajë rrethanave të tilla disa orë pasi u publiku lajmi i nënshkrimit të kësaj marrëveshjeje, nga partia e DPS-it aktivizuan nënshkrimin e tekstit të mocionit të votëbesimit të Qeverisë, kërkesë të cilën me 36 nënshkrime e kanë mbeshtetur deputet nga pesë parti politike (PDS, PSD, SD,PL, UDSH) dhe e dorëzuan në sekretarinë e parlamentit, e cila do të trajtohet me datën 19 gusht në parlamentin e Malin të Zi.
Duhet theksuar se nga ana e PDS-it më herët e kanë paralajmëruar kryeministrin D.Abazoviq se nëse do ta nënshkruajë marrëveshjen me KOS-in pa ndryshimet tekstuale, do ta inicojnë mocionin për shkarkimin e tij.
Votëbesimi i qeverisë apo zgjedhje parlamentare
Duke marrë parasysh se për realizimin e këtij mocioni inicuesëve iu duhen 41 vota, në pyetje janë edhe 5 vota të cilat për momentin mungojnë, por në ditët në vijim do të shohim se a do të realizohet një objektiv i tillë, apo do të kemi dështimin e saj.
Në këtë drejtim pritet që të zhvillohen bisedime në mes pozitës(PDS) si inicuese e mocionit dhe opozitës(Fronti Demokratik e Demoktarëve) nëse do të mbeshtetet një nismë e tillë. Deri në këtë moment nuk ka ndonjë mbeshtetje për rrëzimin e qeverisë nga ana e tyre, por për riformatizim të saj sipas zgjedhjeve të 30 gushtit 2020, janë deklaruar qartë nga ana e Frontit demokratik. Nga ana tjetër Demokratët ende hezitojnë si duket deri në momentin e fundit, sepse ata kalkulojnë për interesat e tyre partiake, për të përfituar maksimalisht nga momenti i kriuar.
Por, nëse ndodhë rënia e qeverisë kryetarja e parlamentit në sajë të rregullorës është e obliguar të njoftojë presidentin e shtetit i cili më pas e ka obligim kushtetues për të shpallur zgjedhjet e parakohshme parlamentare. Andaj, data e 19 gushtit pritet me kureshtje nga qytetarët, sepse kemi të bëjmë me krizë qeveritare e parlamentare në Mal të Zi.
Zgjedhjet lokale dhe çështja e Zetës
Ndonëse zgjedhjet lokale në disa komuna të Malit të Zi është dashur të mbahen në muajin maj dhe më pas me kërkesë së presidentit janë shtyer dhe parlamenti ka vendosur të mbahën me 23 tetor të këtij viti. Fjala është për 13 komuna ku më e rëndësishmja është ajo e Podgoricës, përkatësisht e kryeqitetit të vendit.
Në sajë analizave të zgjedhjeve të fundit del qartë se ekzitojnë gjasat që të ndryshojë struktura e pushtetit në Podgoricë, që udhëhiqet nga PDS e M.Gjukanoviqit. Sepse janë pikërisht zgjedhjet parlamentare të mbajtura me 30 gusht 2020 që dëshmojnë se partia e PDS-it nuk ka me shumicën siç e kanë pasur vite më radhë. Andaj duke kuptuar rrethanat aktuale, nga ana e PDS-it kanë inicuar që Zeta(komunë urbane) e cila është në kuadër të komunës së Podgoricës të pavarësohet, sepse me votuesit e saj do të jenë vendimtarë për pushtetin e ardhshëm në kryeqytet.
Andaj nga një kalkulim i thjeshtë nëse miratohet një vendim i tillë në parlament me 16 gusht që Zeta të shpallet komunë e pavarur, do të ishte në favor të pushtetit aktual në Podgoricë(PDS). Nuk ka dilemë se kemi të bëjmë me çështje ekskluzive politike, sepse propozohet të jetë e pavarur nga ata(PDS) të cilët më herët vazhdimisht e kanë penguar një iniciativë të tillë.
Por, pikërisht në lidhje me këtë çështje qytetarët e Zetës kanë organizuar takime protestuese duke refuzuar këtë model të komunës, madje edhe duke bllokuar qarkullimin e trafikut rrugor, sepse si e tillë është e mangët dhe nuk është në favor të qytetarëve. Andaj mbetet për të parë se ky propozim a do të ketë votat e mjaftueshme nga shumica aktuale parlamentare për të kaluar ndryshimi në ligjin për organizimin territorial, sidomos tash kur është kërkuar mocioni për rënien e qeverisë.
Riformatimi i qeverisë deri në zgjedhje
Java e ardhme do të jetë vendimtare për skenën politike në Mal të Zi duke filluar me ndryshimet në ligjin për organizimin territorial dhe me pas me votimin për mocionin ndaj qeverisë. Duke marrë parasysh se nga zgjedhjet parlamentare të mbajtura me 30 gusht 2020, janë formuar dy qeveri, do të ishte e tepërt për të tentuar të formohet qeveria e tretë.
Në sajë të rrethanave të kriuara ka varianta të ndryshme të vazhdimit të kësaj qeverie, por për momentin mendoj se më lehtë mund të realizohet riformatimi i saj, duke kooptuar në qeveri nga ish shumica parlamentare (Demokratët dhe Fronti demokratik) me mandat të kufizuar deri në zgjedhjet e parakohshme parlamentare. Një qeveri e tillë do të kishte statusin e qeverisë teknike që do të përgatiste zgjedhjet parlamentare.
Ndërsa me e udhës në respekt të demokracisë pluraliste do të ishte që me 19 gusht jo të votohet votëbesimi i qeverisë, por të votohet për shpërndarjen e kuvendit dhe vendi të shkojë në zgjedhjet e parakohshme parlamentare. Një veprim i tillë do të ishte në favor të konsolidimit të skenës politike, ndërsa çdo tentim për të shtyrë zgjedhjet parlamentare do të dëshmojë jo seriozitetin e subjekteve politike për tu ballafaquar realitetin politik e shoqëror në këtë mjedis.